Lipień (Thymallus thymallus)

Lipieniowate (Thymallidae)

Woda: strumień, rzeka

W wodach płynących gatunek przewodni krainy lipienia

Bardzo duża płetwa grzebietowa, przypominająca chorągiew

Ryba o wyjątkowo smacznym mięsie, niezwykle atrakcyjna wędkarsko

 



Budowa zewnętrzna 

Ciało umiarkowanie wyciągnięte, bocznie ścieśnione, o małej głowie i spiczastym pysku. Łuski małe, 74-96 wzdłuż linii bocznej. Płetwa tłuszczowa pomiędzy wysoką płetwą grzbietową a płetwą ogonową. Mały otwór gębowy może sięgać do przedniej krawędzi oka. Szczęka górna wysunięta do przodu. Obydwie szczęki mają drobne zęby. Płetwa grzbietowa rozpoczyna się daleko przed nasadą płetw brzusznych. U samca płetwy grzbietowa, odbytowa oraz brzuszna są większe niż u samicy. Strona grzbietowa zielononiebieska lub niebieskawoszara, boki i brzuch w kolorze od srebrzystobiałego do mosiężnego, w okresie tarła z purpurowym odblaskiem. Na grzbiecie i bokach znajdują się nieregularnie rozmieszczone czarne plamy. Szara płetwa grzbietowa ma 4-5 rzędów czerwonawych, okrągłych plam. Długość 25-35 cm, maksymalnie 60 cm. 

 

Występowanie 

W szybko płynących, dobrze natlenionych wodach o stałym mineralnym podłożu. Rozsiedlony bardzo nieregularnie w zachodniej, środkowej i wschodniej Europie. W krajach skandynawskich spotykany również w jeziorach. Jego populacja uległa w wielu miejscach znacznemu zmniejszeniu. 

 

Tryb życia 

Ryba stanowiskowa (osiadła). Tarło od marca do czerwca. W miejscu o silnym prądzie samica składa na żwirowym podłożu jaja o średnicy od 3 do 4 mm (3000-6000 sztuk), które po zapłodnieniu przykrywa żwirem. Okres inkubacji ikry trwa około dwóch tygodni. Samce dojrzewają płciowo w drugim i trzecim roku życia, natomiast samice w czwartym. Najczęściej populacje lipienia żyją razem z populacjami pstrąga potokowego. Bardzo duże osobniki nie tolerują w miejscu swego przebywania żadnych innych konkurentów pokarmowych. Lipienie potrzebują dużo przestrzeni życiowej, dlatego nie spotyka się ich w małych potokach. Ponieważ ich wymagania tlenowe są równie wysokie jak pstrąga potokowego i pstrąga źródlanego, zanieczyszczenie pierwotnie zamieszkiwanych przez lipienie wód sprawia, że nie znajdują już w nich odpowiednich warunków bytowych. Ponadto lipień bardzo podatny jest wówczas na różne choroby. Dlatego w typowej dla siebie rzecznej krainie lipienia jest gatunkiem ustępującym. Mówi się nawet o występowaniu symptomów wskazujących, że istnienie tego gatunku zaczyna być zagrożone. 

 

Odżywianie 

Robaki, ślimaki, wodne i powietrzne owady, małe ryby oraz ikra ryb. 

 

Ciekawostki 

Inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy lipienia to... kardynał, lipak oraz lipek. 

 

Uwagi 

Niemiecka nazwa lipienia Asche wywodzi się od popielatego, szarego odcienia, występującego w ubarwieniu tej ryby.

Rada wędkarska 

Lipień ceniony jest szczególnie przez wędkarzy łowiących na sztuczną muchę. Wędkarze użwają głównie małych suchych much lub nimf. Spiningiści stosują małe błystki obrotowe. Za najlepszy czas do połowu lipienia uważa się maj i jesień. Należy przy tym pamiętać o przestrzeganiu obowiązujących okresów i wymiarów ochronnych. Mięso lipienia łatwo się psuje, złowione ryby należy zatem możliwie szybko przyrządzić i zjeść lub zamrozić, najlepiej oczywiście darować życie i wypuścić.

Wymiar ochronny: do 30 cm 

Okres ochronny: od 1 marca do 31 maja 

Inne limity: 3 szt 

Zgodnie z Regulaminem Amatorskiego Połowu Ryb PZW - dobowy limit połowu (łącznie z boleniem, karpiem, pstrągiem potokowym, amurem białym, sandaczem, szczupakiem i brzaną).