Budowa zewnętrzna 

Ciało w zależności od charakteru zamieszkiwanej wody mniej lub bardziej wydłużone, w przekroju nieomal okrągłe. Głowa mała. Otwór gębowy wąski, o lekko dolnym położeniu. Łuski duże, 47-53 wzdłuż linii bocznej. W płetwie grzbietowej 10-11 promieni, a w odbytowej 10-12. Krawędź płetwy odbytowej wklęsła. Dwurzędowe zęby gardłowe, 2.5-5.2(3). Grzbiet ciemny, niebiesko lśniący. Boki żółtawe o srebrzystym połysku, brzuch białawy. Płetwy piersiowe, brzuszne oraz odbytowa w kolorze od żółtawego do pomarańczowego. Linia boczna jest często z obydwu stron ciemno oblamowana. Długość 15-20 cm, maksymalnie do 30 cm. 

 

Występowanie 

Przeważnie w szybko płynących ciekach wodnych o piaszczystym i żwirowatym podłożu. W Europie - na północ od Pirenejów i Alp. Nie występuje w Szkocji, zachodniej i północnej Norwegii, oraz na zachodnich i południowych Bałkanach. W południowej Francji występuje podgatunek Leuciscus leuciscus burdigalensis. 

 

Tryb życia 

Towarzyska, o żywym usposobieniu, powierzchniowa ryba, uchodząca wśród karpiowatych za jednego z najlepszych pływaków. Tarło w kwietniu i maju. W tym okresie na całym ciele samców pojawia się drobna wysypka tarłowa. Ikra o średnicy 2 mm przyczepia się do podwodnych roślin i kamieni. Dojrzałość płciową uzyskuje pod koniec trzeciego roku życia. 

 

Odżywianie 

Plankton, robaki, ślimaki, larwy owadów, wodne i lądowe owady, czasami również fragmenty roślin. 

 

Ciekawostki 

Inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy jelca to... wielec, parzocha, gnojusz, jalec, jajczyk, jarąg a także jarążek.