Budowa zewnętrzna 
Wyciągnięte, szczupakowate ciało o długim, spiczastym pysku i szerokim, końcowym otworze gębowym. Szczęki nierówno uzębione (małe szczotkowate zęby, a między nimi duże zęby chwytne). Wieczko skrzelowe z małym kolcem. Przedpokrywowa kość wieczka skrzelowego ząbkowana. Rozstaw oczu odpowiada średnicy oka lub jest mniejszy. Małe łuski grzebykowe, 80-97 wzdłuż linii bocznej. Policzki nagie lub tylko częściowo pokryte łuskami. Dwie prawie jednakowej długości płetwy grzbietowe. Pierwsza z 13-15 twardymi promianiami. W drugiej płetwie grzbietowej od 1 do 2 twardych promieni i 19-23 miękkich. Płetwa odbytowa z 2 twardymi i 11-13 miękkimi promieniami. Grzbiet ciemny zielonkawy do szarego. Boki jasne. U młodych ryb z 8-10 ciemnymi poprzecznymi pręgami (u ryb starszych są słabiej widoczne). Brzuch białawy. Na płetwach grzbietowych rzędy ciemnych punktów. Na płetwie ogonowej małe, czarne plamy. Długość 40-70 cm, maksymalnie 130 cm. 

Występowanie 
W środkowo i wschodnioeuropejskich większych rzekach jeziorach oraz zbiornikach zaporowych o twardym podłożu, zwłaszcza w tych, które latem nagrzewają się, a ich woda "kwitnie" wskutek rozwoju glonów. Obecnie, w następstwie sztucznej hodowli i zarybiania, szeroko rozprzestrzeniony również w wodach Europy Zachodniej. 

Tryb życia 
Samotnik, unikający silnie zarośniętych roślinnością przybrzeżnych miejsc, polujący głównie w strefie wolnej wody. Lubi zbiorniki o twardym dnie i mętnej wodzie. Występuje również w rzekach o słabym prądzie, jednak nie toleruje wód z niską zawartością tlenu (nie mniej niż 3,5 ml tlenu rozpuszczonego w litrze wody). Jego populacje są liczne w zbiornikach z niskim pogłowiem szczupaka (konkurencja pokarmowa). Na tarło wstępuje do starorzeczy lub spokojnych zatok większych rzek. Przed złożeniem ikry samiec buduje gniazdo. Miejsce wybrane na twardym podłożu oczyszcza z ruchomych, mulistych cząstek tak dokładnie, że ukazują się korzenie wodnych roślin. Średnica gniazda wynosi około 0,5 m. Jest ono zakładane w stosunkowo płytkim miejscu (0,5 do 1,5 m głębokości). Tarło - kwiecień do maja (przy temperaturze wody powyżej 9°C). Kleista ikra o średnicy 1-1,5 mm (150000-200000 na kilogram ciężaru ciała samicy) przyczepia się pojedynczo (często również zbrylona) do znajdujących się w gnieździe pędów roślin, korzeni oraz gałęzi. Samiec pilnuje gniazda, oczyszczając ikrę z osadzającego się na niej namułu. Okres inkubacji jaj wynosi około tygodnia. W pierwszych dniach po wylęgu młode ryby odżywiają się zawartością woreczka żółtkowego. Trzymają się w pobliżu powierzchni wody. Samice zazwyczaj rosną szybciej od samców, ale dojrzewają płciowo dopiero w wieku 3-5 lat. Samce dojrzewają w 3-4 roku życia przy długości ciała 35-45 cm. 

Odżywianie 
Wylęg sandacza oprócz drobnych form zooplanklonu zjada również swych później wylęgających się pobratymców. Osobniki dorosłe odżywiają się niedużymi rybami (stynka, płoć, okoń, ukleja i inne). W okresie zimowym sandacz nie zapada w zimowy letarg i w związku z tym nie zaprzestaje pobierania pokarmu. Natomiast w okresie rozrodu nie odżywia się. 

Ciekawostki 
Inne, czasami całkowicie zapomniane nazwy sandacza to... snadał oraz sandatka.

Wymiar ochronny: do 45 cm * 
Okres ochronny: od 1 marca do 31 czerwca ** 
Inne limity: 3 szt 
Zgodnie z Regulaminem Amatorskiego Połowu Ryb PZW - dobowy limit połowu (łącznie z boleniem, karpiem, lipieniem, pstrągiem potokowym, amurem białym, szczupakiem i brzaną). 
Uwagi: 
* Wymiar obowiązuje także w wodach morskich. 
** W wodach morskich 25.III do dnia 10.V na obszarze na zachód od południka 16°40' długości geograficznej wschodniej, 10.IV do dnia 31.V na obszarze pomiędzy południkami 16°40' a 19°00' długości geograficznej wschodniej, 20.IV do dnia 10.VI na wschód od południka 19°00' długości geograficznej wschodniej.

Rada wędkarska 
Sandacz należy do ryb najwyżej cenionych przez wędkarzy, a jego pogłowie jest stale wzmacniane regularnymi zarybieniami. W wodach o "gołym" dnie można znacznie zwiększyć sukces rozrodczy sandacza tworząc sztuczne gniazda z powiązanych w pęki gałęzi jodłowych zatopionych w odpowiednich miejscach zbiornika.